Winnaars Radboud Science Awards 2016

Het leven en werk van schilder Jheronimus Bosch

Jos Koldeweij doet onderzoek naar het leven en werk van schilder Jheronimus Bosch. Deze Nederlandse kunstschilder is wereldberoemd maar toch zijn de schilderijen en tekeningen soms moeilijk te begrijpen. Jos Koldeweij heeft samen met zijn team technisch onderzoek gedaan: onderzoek dat nog nooit eerder voor een schilder is uitgevoerd. Met de resultaten van dit onderzoek kan iedereen, wereldwijd en tot in het kleinste detail de schilderijen bekijken: hoe is het geschilderd, wat voor tekening zit er onder de verf en veranderde Bosch zijn ontwerp tijdens het schilderen? Het werk heeft geresulteerd in twee boekwerken en een zeer succesvolle tentoonstelling van de schilderijen.

Geheugennetwerken: Hoe we gerelateerde gebeurtenissen onthouden en herinneren

Christian Doeller doet met zijn team onderzoek naar het geheugen, en bestudeert hoe we dingen kunnen onthouden die we meemaken. Een belangrijke vraag hierbij is hoe het brein gebeurtenissen in het geheugen met elkaar kan verbinden. Om hier achter te komen maken de onderzoekers gebruik van het computerspel “De Sims”. Ze maken hiermee tekenfilmpjes en foto’s van gebeurtenissen waarmee ze verhalen kunnen maken. Door de filmpjes aan de proefpersonen te laten zien in een MRI scanner kunnen ze onderzoeken wat er in de hersenen gebeurt als mensen zich gebeurtenissen herinneren. Het blijkt dat onze hersenen een soort geheugennetwerk maakt van alle gebeurtenissen die je meemaakt.

Hoe verspreidt malaria zich, en hoe kunnen we dit voorkomen?

Teun Bousema doet met zijn team onderzoek naar malaria. Deze ziekte wordt veroorzaakt door een levensgevaarlijke parasiet die kan worden overgedragen door muggen. Een belangrijke vraag is: kunnen muggen ook besmet worden door mensen die zelf niet ziek zijn geworden van malaria? Dit wordt ‘stille malaria’ genoemd. Uit het onderzoek bleek dat niet-zieke mensen, toch parasieten kunnen dragen en dus muggen konden besmetten. Anders dat wat voorheen werd gedacht, ontdekten de onderzoekers dat malaria veel meer verspreid wordt door mensen met ‘stille malaria’ dan door zieke malariapatiënten.