Activiteiten schooljaar 2024-2025
Lees hier meer informatie over alle W&T-activiteiten die door het WKRU worden aangeboden dit schooljaar. Op zoek naar lesmateriaal? Klik hier.
Alle scholen verzamelen!
Op dinsdag 12 november hebben 150 basisscholen door heel Nederland meegedaan met Alle Scholen Verzamelen, een wetenschappelijke onderzoeksdag, georganiseerd door de gezamenlijke wetenschapsknooppunten.
Wil je volgend jaar ook meedoen? In november organiseren we een nieuwe editie met een nieuw onderwerp! Houd onze nieuwsbrief in de gaten om te weten wanneer de inschrijving opent.
Kinderlezing op de universiteit
Op donderdag 21 november 2024 zijn de Radboud Science Awards uitgereikt aan prof. dr. Erno Hermans, dr. Béatrice Bonga, en dr. Coen van Galen. De feestelijke ceremonie was georganiseerd door het Wetenschapsknooppunt. Tijdens dit evenement ontvingen zij hun trofee, waarna zij een kinderlezing gaven voor leerlingen uit groep 7 en 8 van basisscholen de Hazesprong, Meander, de Kleine Wereld en Hidaya uit Nijmegen.
De winnende onderzoeksonderwerpen:
- Verhalen uit de slavenregisters
Ons slavernijverleden is door onderzoekers tot voor kort vooral beschreven vanuit westers perspectief. Om hier verandering in te brengen is Coen van Galen de samenwerking aangegaan met historici, archivarissen en burgers uit Suriname, de Antillen en Nederland. Deze samenwerking heeft als doel om alle bevolkingsarchieven van Suriname en de Antillen online doorzoekbaar te maken. Zo ontstaat de mogelijkheid om het perspectief van mensen in slavernij zelf te onderzoeken. Voor nakomelingen betekent dit de mogelijkheid om het verhaal van hun voorouders vanuit eigen perspectief te vertellen. Dit alles heeft een grote rol gespeeld bij het ontstaan van een golf aan boeken, toneelstukken, podcasts en televisieseries waarin mensen verbinding zoeken met hun koloniale verleden. De databases van slavenregisters van Suriname en Curaçao zijn in 2023 zelfs uitgeroepen tot werelderfgoed.
- De muziek van zwarte gaten
Béatrice Bonga doet baanbrekend onderzoek naar zwarte gaten. Zwarte gaten zijn ontzettend moeilijk te onderzoeken omdat ze alles, dus ook licht, in de omgeving aantrekken. Je kunt ze daarom op geen enkele manier direct waarnemen. Om toch onderzoek te doen naar zwarte gaten wordt gemeten hoe de zwarte gaten hun omgeving beïnvloeden: hoe ze de beweging van sterren veranderen, hoe ze sterren ‘opeten’ en hoe het licht eromheen zich gedraagt. Als twee zwarte gaten samensmelten dan worden in dit proces zwaartekrachtgolven uitgezonden. De schoonheid van deze zwaartekrachtgolven is dat ze worden gekenmerkt door complexe frequenties (bekend als quasinormale modi of QNM's), die enigszins lijken op de muzikale tonen van muziekinstrumenten. Deze frequenties kunnen op aarde worden gemeten en vormen een belangrijke basis in het onderzoek naar zwarte gaten.
- Stressdetectives: de speurtocht naar stress
Stress is een groot maatschappelijk probleem. Te veel stress kan ziekmakend zijn, zeker langdurige stress. Maar wat stressvol is en wanneer stress echt problematisch wordt, verschilt per persoon. Het is daarom belangrijk te onderzoeken wat stress precies is. Erno Hermans onderzoekt hoe het brein zich kan aanpassen aan stressfactoren. Het onderzoek gaat zowel over acute effecten van stress op cognitie, geheugen, en aanpassingsvermogen, als over de gevolgen van blootstelling aan langdurige stress tijdens de ontwikkeling. De detectie van stress en het bevorderen van veerkracht staan centraal in het onderzoek. Het uiteindelijke doel van deze onderzoeker is het ontwikkelen van nieuwe behandelingen en preventie op het gebied van stress-gerelateerde ziekten. Het gebruik van aan smartphone gekoppelde draagbare meetapparatuur (wearables) zodat mensen (in de toekomst) zelf hun mentale gezondheid kunnen monitoren speelt daarbij een belangrijke rol.
Ieder van de winnaars van de Radboud Science Awards bedenkt samen met het WKRU een project voor het basisonderwijs. Daarbij laten ze kinderen op een actieve en onderzoekende manier kennis maken met hun onderzoek. Deze projecten vind je hier.
Wil je volgend jaar bij de uitreiking met kinderlezingen aanwezig zijn? Stuur ons een mailtje op info@wkru.nl! of houd de nieuwsbrief in de gaten voor de inschrijvingen.
Stressdetectives: kom met de klas naar de universiteit
> 26, 27 en 28 maart 2025
> Deze activiteit zit helaas vol
Hoe kun je het best stress detecteren? Kom met je klas naar het breinlab op de universiteit voor een interactieve ochtend waarin jullie zelf stressreacties kunnen onderzoeken. Met behulp van een MRI-scanner kunnen de leerlinge
n zelfs een kijkje nemen in het brein!
Tijdens deze activiteit ga je met de klas op bezoek bij een prijswinnende wetenschapper die onderzoekt hoe het brein zich kan aanpassen aan stressfactoren. Het onderzoek gaat zowel over acute effecten van stress op cognitie, geheugen, en aanpassingsvermogen, als over de gevolgen van blootstelling aan langdurige stress tijdens de ontwikkeling. De detectie van stress en het bevorderen van veerkracht staan centraal in het onderzoek. Het uiteindelijke doel van deze onderzoeker is het ontwikkelen van nieuwe behandelingen en preventie op het gebied van stress-gerelateerde ziekten. Het gebruik van aan smartphone gekoppelde draagbare meetapparatuur (wearables) zodat mensen (in de toekomst) zelf hun mentale gezondheid kunnen monitoren speelt daarbij een belangrijke rol.
Deze toponderzoeker nodigt een aantal klassen uit om bij het Donders Instituut op de Radboud Universiteit langs te komen! Daar krijgen leerlingen een demonstratie van een hersenscan. Met behulp van een MRI-scanner wordt stress in het brein live zichtbaar gemaakt. Misschien is de leerkracht bereid om in de hersenscanner te gaan liggen? Leerlingen gaan ook zelf stressreacties onderzoeken. Daarbij maken ze onder andere gebruik van genoemde wearables om de fysieke stressreacties zoals hartslag en huidgeleiding (de mate waarin de huid door zweten elektriciteit kan geleiden) te meten.
Onderzoeker in de klas
> Voorjaar 2025
Basisschoolleerlingen en onderzoekers hebben zeker één ding gemeen: nieuwsgierigheid! Van wie kun je nou beter iets leren over een wetenschappelijk thema dan van de onderzoeker zelf? Tijdens 'Onderzoeker in de klas' verkennen de kinderen samen met de onderzoekers hun thema op een leuke, interactieve wijze.
Als je je klas aanmeldt voor Onderzoeker in de klas dan komt er een enthousiaste onderzoeker over haar of zijn eigen onderzoek vertellen. Deze onderzoeker is door het WKRU goed voorbereid op het bezoek en dus in staat om een interessante middag voor kinderen te verzorgen! Je krijgt van ons een les waarmee je het bezoek met de leerlingen kunt voorbereiden. Samen met de leerlingen bereid de onderzoeker een onderzoekje voor dat je met de leerlingen kunt uitvoeren.
Het bezoek vindt plaats in het voorjaar (periode april-juni). Als jij jouw klas aanmeldt voor Onderzoeker in de klas zullen wij je in het voorjaar 2025 koppelen aan één van deze onderzoekers.