Terugblik Alle Scholen Verzamelen! 2022: ‘Leerlingen werden uitgedaagd en vonden het harstikke leuk’

Met welke onderzoeksvaardigheden gingen de leerlingen aan de slag? ,,De eerste stap, namelijk de onderzoeksvraag, heeft ASV vooraf vastgesteld. Dat is de vraag die de onderzoekers graag samen met de leerlingen willen beantwoorden. Alle leerlingen werken in onderzoeksgroepjes aan dezelfde onderzoeksvraag en hoefden deze niet zelf te bedenken. De andere onderzoeksvaardigheden van de leerlingen werden echter flink op de proef gesteld. Zoals het uitvoeren van het onderzoeksplan, het analyseren van de resultaten en het rapporteren van de conclusies.”

De leerlingen gingen dit jaar aan de slag met het thema ‘sociale omgeving’. Dat thema werd heel concreet gemaakt in het onderzoeksplan dat de leerlingen volgden: ,,Er kwamen volwassenen op bezoek, zogeheten ‘sleutelfiguren’, met wie de leerlingen in gesprek gingen om de onderzoeksvraag te beantwoorden. Deze sleutelfiguren hadden allerlei verschillende functies, zoals een gemeenteraadslid en de voorzitter van de buurtvereniging.”

Zij maakten een inschatting, net zoals de leerlingen, van de belangrijkste sociale activiteiten en contacten van de leerlingen. De leerlingen vergeleken de antwoorden met elkaar en stelden de sleutelfiguren vragen over de verschillen en overeenkomsten. ,,De leerlingen leren concrete vragen te stellen door middel van deze interviewtjes. De antwoorden verwerkten ze later tijdens het analyseren van de resultaten. Aan het eind van de dag rapporteerden de leerlingen hun bevindingen”, vertelt Bart.

Bart is lovend over het materiaal dat ASV aanlevert: ,,Het materiaal is sturend, dus de leerlingen van zowel groep zes als zeven en acht konden hiermee uit de voeten. De leerlingen uit de verschillende groepen konden elkaar helpen, bijvoorbeeld wanneer een leerling uit groep zes het lastig vond, dan hielp een leerling uit een hogere groep diegene weer vooruit. Dit zorgde voor teamwork en een goede rolverdeling.”

Op de vraag of het materiaal te simpel zou kunnen zijn voor leerlingen die vaker bezig zijn met onderzoekend leren, antwoordt hij ontkennend. ,,Veel scholen doen ieder jaar mee, ook scholen die zelf bezig zijn met onderzoekend leren, zoals De Borgwal. Alle leerlingen werden genoeg uitgedaagd en vonden het hartstikke leuk. Voor scholen met minder ervaring is het materiaal laagdrempelig genoeg om op een prettige manier kennis te maken met onderzoekend leren. Het biedt deze scholen juist praktische handvaten om vaker hiermee aan de slag te kunnen.” Een ander pluspunt volgens Bart is dat het materiaal gebruikmaakt van scaffolding, waardoor de leerlingen worden uitgedaagd tot zelfstandig nadenken.

Hoe onderscheidt de projectdag van ASV zich van de lessen onderzoekend leren die leerlingen mogelijk al krijgen op school? Bart: ,,De leerlingen doen mee aan écht wetenschappelijk onderzoek. De resultaten en conclusies die de leerlingen hebben gevonden, worden hiervoor gebruikt. Dit is tijdens reguliere lessen natuurlijk niet zo, dus helpt het om het verhaal van de leerkracht kracht bij te zetten. Bovenal enthousiasmeert dit de leerlingen enorm.” Ook worden er andere thema’s behandeld dan tijdens de reguliere lessen, zoals dit project over de sociale behoeften van de leerlingen. De leerlingen ontdekken hierdoor wat voor hen daarbinnen belangrijk is.”

Ook kwamen er allerlei ‘sleutelfiguren’ op bezoek tijdens de projectdag, wat de leerlingen nieuwsgierig maakte, merkt de trainer op. Tijdens de projectdag waren de leerlingen van De Borgwal dan ook heel gedreven bezig met het onderzoek. ,,Alle leerlingen waren goed bezig, ook leerlingen uit groep zes participeerden volop en stelden allerlei vragen aan de sleutelfiguren. Dit was erg leuk om te zien.”

Kost de projectdag veel voorbereiding voor de leerkracht? ,,Het is goed te doen voor leraren. Vooral omdat het aangeleverde materiaal kant-en-klaar te gebruiken is”, stelt Lemans. Voorafgaand aan de projectdag, waarvoor een hele dag wordt uitgetrokken, vonden twee voorbereidingslessen plaats. ,,De scholen bereiden samen met de leerlingen de projectdag voor, hiermee moet je rekening houden in je rooster. Toch vind ik dat je er relatief weinig voorbereidingstijd mee kwijt bent, zeker als je ziet hoe leuk de leerlingen de projectdag vinden.”

Ook Daltonbasisschool De Borgwal laat weten dat de leerlingen zich ‘heel even een echte onderzoeker’ voelden n noemt de projectdag een ‘unieke belevenis’.

Meer weten over Alle Scholen Verzamelen? Lees hier de veelgestelde vragen.
Meedoen is geheel kosteloos.