De Nieuwe Linie

Archiefnummer: 636
Archiefnaam: DNL
Sector: Cultuur en recreatie
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1946-1987

Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris

Plaatsingslijst (pdf, 267 kB)

V.l.n.r. Jac Vroemen, Andries de Jong, Joos Arts en Gerard van den Boomen op het Nieuwe Linie Festival in hotel Krasnapolsky, 1971

Ten geleide
De Nieuwe Linie (1946-1987)
In 1946 begonnen de Jezuïeten met het opinieweekblad De Linie. Het was een bolwerk tegen communisme, liberalisme, socialisme en was erg reactionair. Hoofdredacteur was J.H.C. Creyghton. Nadat er in 1962 grote financiële moeilijkheden ontstonden werd het in 1963 opgeheven. Aan Gerard van den Boomen, redacteur van De Volkskrant, werd in hetzelfde jaar gevraagd een nieuw blad te beginnen. Als opvolger van De Linie kreeg het de naam De Nieuwe Linie (DNL). De koers werd verlegd en het werd ’een opinieweekblad van katholieken huize, met erg progressieve linkse ideeën over religieuze, politieke, sociale en culturele onderwerpen’. Het blad kwam nu in handen van leken, ook al bleven aanvankelijk de Jezuïeten J. Arts, N. van Hees, en W. Pisa in de redactie zitten. Toen zij van de generaal der orde kort daarna de opdracht kregen zich uit de redactie terug te trekken (de zeer kritische toon van het blad met artikelen over het celibaat, met een aanval op kardinaal Alfrink, de Romeinse censuur, de eucharistie, de theoloog Karl Rahner, was daar niet vreemd aan), traden Arts en Van Hees uit de Jezuïetenorde. Bisschop Bekkers van Den Bosch gaf beiden (geheel in overeenstemming met het kerkelijk recht) een plaats als wereldgeestelijke, waardoor ze opnieuw redacteur konden zijn. De centrale positie van kerkelijke onderwerpen nam in latere jaren af, het was niet meer ’kerk en maatschappij’ maar ’kerk als steeds minder relevant wordend facet van de maatschappij’. Toch noemde Van den Boomen bij het 25-jarig bestaan in 1971 het blad nog steeds katholiek. Redactioneel uitgangspunt door alle jaren heen was ’bevrijdende verandering’ in zowel het christendom als het socialisme. Medewerkers van De Nieuwe Linie waren Ben Bos, Henk Michielse, Jac. Vroemen, Anton Constandse, Fokke Sierksma die later afstand nam.

Het blad had een erg wisselend ledenbestand. Na grote financiële moeilijkheden en dreigende ondergang, wist men er toch weer bovenop te komen (1971, actie 10.000!), vooral door persoonlijke inzet van G. van den Boomen, die eigenaar/directeur werd. Hij vertrok als hoofdredacteur, schonk de helft van zijn aandelen in het blad aan het personeel en werd opgevolgd door Gerard de Bruijn. De Nieuwe Linie kreeg in deze periode veel feministische redacteurs, die het weekblad een geheel feministische koers wilden laten varen. Dit werd een van de bronnen van conflict binnen de redactie. Andere gingen over de democratisering binnen de redactie en over sommige extreem linkse opvattingen, bijvoorbeeld aangaande terrorisme. Dit alles deed het ledenbestand geen goed. Toen in 1982 het einde definitief werd gaf Van den Boomen als commentaar dat DNL de ogen van katholieken voor het socialisme had geopend en omgekeerd. Het Vrije Volk kopte: Doorgangshuis van katholieken naar het socialisme gesloten.
Bron: KDC-Knipselcollectie

Literatuur van en over De Nieuwe Linie kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografie in: Bibliografieën Katholiek Documentatie Centrum

KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz.
De knipsels over De Nieuwe Linie zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC. Zoek onder Periodieken / Nieuwe Linie.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘De Nieuwe Linie’ vindt u het bedoelde materiaal.