Regout, R.H.W.

Archiefnummer: 1425
Archiefnaam: REGO
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Persoonsarchief
Datering: 1934-1940

Het archief is één van de z.g. Russische archieven die pas in 2002 terug naar Nederland kwamen. Het bevat stukken over internationale katholieke vredesorganisaties en tijdschriften, waaronder Pax Romana.

Plaatsingslijst nog niet beschikbaar

Ten geleide
R.H.W. Regout (1896-1942)
Robertus Hubertus Wilhelmus Regout werd op 18 januari 1896 geboren te Maastricht. Het geslacht Regout bezat in Limburg grond, huizen en fabrieken. Zijn overgrootvader legde met zijn aardewerkfabriek de basis voor de industrialisatie in Limburg en Nederland. Grootvader bouwde die verder uit. De Regouts stonden bekend als harde werkgevers zonder oog voor de belangen van hun arbeiders. Robert's vader Louis ging de politiek in en was minister van Waterstaat in het kabinet Heemskerk (1909-1913). Hoewel anti-socialist steunde hij verbetering van sociale wetgeving. Robert groeide dus op in weelde, tot het familiebezit behoorde bijvoorbeeld het landgoed Kruisdonk waar hij een deel van zijn jeugd doorbracht. Toch wist hij al vroeg dat hij Jezuiet wilde worden, maar volgens de wens van zijn vader haalde hij eerst zijn kandidaats Rechten in Utrecht. Daarna trad hij als novice in bij de Jezuieten in Grave. De soberheid daar was een groot contrast met zijn rijke jeugd. Hij worstelde met het egoïsme van zijn familie en de wantoestanden in de Regoutfabrieken. In opleiding voor priester, studeerde hij tegelijkertijd af in Leiden en deed zijn doctoraal in 1924 waarna hij in 1927 tot priester werd gewijd.
Vooral het volkenrecht had zijn belangstelling. Hij promoveerde in 1934 met een proefschrift over de rechtvaardige oorlog sinds Augustinus. Oorlog was in zijn ogen alleen in het uiterste geval toegestaan tegen een land dat de internationale rechtsorde schond en niet gevoelig was voor arbitrage en uitspraken van de Volkenbond. Hij leerde Nederland het belang van het volkenrecht inzien. De Sovjet-Unie en Duitsland zag hij terecht als bedreiging voor de wereldvrede. Dit moderne heidendom kon alleen gekeerd worden door toepassing van de leer van Christus. Trouw aanhanger van het vooroorlogse rooms-katholicisme, dat in de moderne tijd een bedreiging zag en alleen heil verwachtte van bekering van Nederland en de wereld tot God en het katholicisme, was hij fel anti-communistisch. Eveneens fel anti het nationaal-socialisme verdedigde hij wel het concordaat van de kerk met Mussolini en bepleitte iets dergelijks voor de Duitse staat.  
Na les gegeven te hebben op Nijmeegse scholen werd hij in 1939 benoemd tot buitengewoon hoogleraar Volkenrecht aan de Kath. Universiteit Nijmegen. De oorlog was al begonnen. Hij verdedigde het internationale recht en de “plicht van deze dag” het recht en de waarheid te helpen vestigen, ook al ziet de toekomst er somber uit. Twee dagen na de Duitse overval publiceerde hij het artikel De rechtstoestand in bezet gebied. Hierin betoogde hij dat er sprake was van bezetting waarbij de Nederlandse wetten van kracht bleven. Weliswaar was hij voor samenwerking met de bezetter maar hij gaf duidelijk aan welke rechten een bezetter heeft en welke niet. Ook ijverde hij bij vooraanstaande katholieken in het hele land de eenheid te bewaren, de rug recht te houden en uit te zien naar de vrijheid. In juli 1940 namen de Duitsers hem gevangen, vanwege zijn artikel en activiteiten; ook wegens vermeende contacten met de naar Nederland gevluchte Duitse pater Muckermann die fel anti-nazi was. Ondanks zijn inzicht in de aard van het nazisme bleef hij optimistisch en leek niet te beseffen wat hem te wachten stond. Hij kwam terecht in het beruchte priesterblok in Dachau waar hij door uitputting en ziekte omkwam op 29 december 1942. Ook zijn collega Titus Brandsma was daar gestorven, in juli van hetzelfde jaar. Daarvoor was hij geestelijk raadsman voor zijn medegevangenen en gaf hen kracht door de rust en vroomheid die hij uitstraalde. De Nederlandse Jezuietenorde deed later moeite hem heilig verklaard te krijgen. Een straatnaam ‘Regout’ in Maastricht stuitte op de slechte naam van de werkgevers Regout.
Bron: KDC-Knipselcollectie

Literatuur van en over Robert Regout kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografische gegevens in KDC-Knipselcollectie.

KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie van het KDC bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over R.H.W. Regout zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Robert Regout’ vindt u het bedoelde materiaal.