Basisbeweging van Kritische Groepen en Gemeenten in Nederland
Archiefnummer: 386
Archiefnaam: BKGG
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1973-1998
Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris
Ten geleide
Basisbeweging van Kritische Groepen en Gemeenten in Nederland (1972-1998)
Aan het eind van de zestiger jaren ontstonden in Nederland groepen van gelovigen, die op eigen initiatief aan vernieuwingen en veranderingen begonnen te werken, met name binnenkerkelijk, hoewel vaak ook met het oog op de samenleving in zijn geheel. (Bijvoorbeeld NOVIB, Septuagint, Sjaloom etc.).
In 1972 werden er in de maanden april en september twee landdagen georganiseerd van kritische gemeenten en groepen in Nederland. Hoewel er onderlinge herkenning was kon er van een gemeenschappelijke noemer nauwelijks sprake zijn. Toch ontstonden er eind 1972 twee initiatieven: een overleg tussen de groepen, dat overigens na tien bijeenkomsten werd opgeschort, en de uitgave van een Informatiebrief voor basisgroepen en kritische gemeenten. Doel was de groepen de gelegenheid te geven elkaar over zichzelf beter te informeren. Naar aanleiding hiervan nam het aantal vragen om hulp, advies en dergelijke zodanig toe, dat er een vrijgestelde kracht nodig was. In 1975 werd F. Keesen de "religieuze redacteur" van de Informatiebrief. Hij werd ondersteund door een begeleidingsgroep (later werkgroep): de Dienst aan Basisgroepen en Kritische Gemeenten in Nederland.
In 1976 veranderde de naam van de werkgroep in de Stichting Dienst aan Basisgroepen en Kritische Gemeenten in Nederland. De stichting stelde zich tot doel de bevordering van de samenwerking en de behartiging van de gezamenlijke belangen van plaatselijke en regionale basisgroepen en kritische gemeenten van christenen, die streven naar zodanige vernieuwing van kerk en maatschappij, dat daardoor de gerechtigheid en vrede worden gediend. Men ontving gedurende twee jaar subsidie van de Nationale Commissie Voorlichting en Bewustwording Ontwikkelingssamenwerking (NCO).
Een probleem bleef de vraag in hoeverre de stichting de basisgroepen vertegenwoordigde. Men noemde dat "de opgave van bundeling van stem en kracht". Hiervoor zou een "lichte struktuur" nodig zijn. Dit leidde in 1977 tot de publicatie Voor een Basisbeweging. OPROEP! De oproep had betrekking op de totstandkoming van opbouw van een landelijke christenbasisbeweging. Basisgroepen en kritische gemeenten werden uitgenodigd de oproep te bestuderen, waarop veel reacties volgden. In hetzelfde jaar werd een tweede contactman aangesteld, J. Swart.
In maart 1978 werd een landelijk congres gehouden in de Sint Dominicuskerk te Amsterdam naar aanleiding van een verzoek aan de groepen te komen tot een landelijk verband. Op het congres traden ruim veertig groepen toe tot het landelijk beraad. Dit beraad kreeg een bestuur in de vorm van een raad van afgevaardigden van de veertig toegetreden groepen. Als hoofdtaken had de raad van het congres meegekregen te bestuderen welke definitieve organisatievorm voor de beweging de meest wenselijke was en een visie plus een gericht actie-programma uit te werken, welke de opstelling en de activiteiten van de beweging zouden bepalen. De raad kwam in 1978 vier maal bijeen en een keer een heel weekend.
De commissie Ontwerp, Visie en Program ontwikkelde de nota "Visie en program", welke aan de basisgroepen werd voorgelegd waarna het tweede landelijk congres te Amsterdam werd georganiseerd in mei 1979. De basisbeweging was in april 1980 een vereniging waarvan ongeveer 50 basisgroepen en kritische gemeenten lid waren.
De organisatie was als volgt: het hoogste besluitorgaan was de Landelijke Raad. Daarna kwamen achtereenvolgens het dagelijks bestuur en (tot 1980) het stichtingsbestuur. Dan waren er de commissies: Redactie Informatiebrief, Scholing en Vorming, Christenen voor het Socialisme, Leefgroepen, Internationale Publiciteit en Interne Contacten. Verder was er het secretariaat en de twee landelijke coördinatoren.
Literatuur van en over de Basisbeweging van Kritische Groepen en Gemeenten in Nederland kunt u vinden in RUQuest.
- Bibliografie:
- Boomen, Gerard van den, Een riskante onderneming. Korte geschiedenis van de Basisbeweging. In: Werkschrift voor leerhuis en liturgie, 5(1985), nr. 6/7, p. 3-22
- Beumer, Jurjen, Bevrijdend geloven. De Basisbeweging van kritische groepen en gemeenten in Nederland. In: E. van der Poll en J. Beumer, Vroom en radikaal. Het noodzakelijke gesprek tussen evangelischen en basisbeweging (Baarn 1986), p. 41-69
KDC - Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over de Basisbeweging zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Basisbeweging’ vindt u het bedoelde materiaal.