Poelhekke, M.A.P.C.

Archiefnummer: 55
Archiefnaam: POEM
Sector: Cultuur en recreatie
Soort archief: Persoonsarchief
Datering: 1870-1989

Plaatsingslijst (pdf, 197 kB) vernieuwd februari 2016

Aankondiging voordrachten door M.A.P.C. Poelhekke 'De dichters van den wereldoorlog', 1919M.A.P.C. Poelhekke (1864-1925), tekening B. van Vlijmen, 1923

Ten geleide
M.A.P.C. Poelhekke (1864-1925)
Martinus Antonius Petrus Constantijn Poelhekke werd geboren op 20 december 1864 te Deventer. Hij was de halfbroer van pastoor F.J. Poelhekke en de zoon van J. Poelhekke die in 1881 overleed. Hij werd onderwijzer aan verschillende scholen: de O.L.S. Diepenveen te Lettelo van 1883 tot 1885, het Bijzonder Lager Onderwijs te Deventer van 1885 tot 1886, de ULO te Amsterdam en de School van Schaik, een soort lagere school voor beter gesitueerden van 1885 tot 1891. Na het behalen van de acte MO-Nederlands werd hij in 1895 leraar Nederlands aan de BAS (burger-avondschool) en aan de gemeentelijke HBS, beide te Nijmegen. In 1901 werd hij hier directeur.

Poelhekke heeft veel geschreven over letterkunde en onderwijs en heeft vele redes gehouden over letterkundige onderwerpen en de letterkunde in het onderwijsprogramma. Zijn boeken Taalbloei : letterkundig leesboek voor H.B.S., gymnasia, kweek- en normaalscholen (1909) en Platenatlas bij de Nederlandsche literatuurgeschiedenis (1914) beleefden vele herdrukken. Hij was medewerker van het blad Vragen en Mededelingen op het gebied der Geschiedenis, Taal en Letterkunde en redacteur van Boekzaal der Geheele Wereld. Tijdens de Eerste Wereldoorlog legde hij een verzameling van oorlogslyriek aan met meer dan 11.000 gedichten en liederen. Deze ging tegelijk met zijn manuscript van een boek hierover in de Tweede Wereldoorlog verloren.

Hoewel hij in navolging van de Brit John Ruskin vond dat ware kunst uit religieuze bezieling moet voortkomen, verspreidde hij toch de door hem bewonderde esthetische ideeën van de Tachtigers en introduceerde ze in het katholieke literatuuronderwijs. De katholieken waren toen nog zeer huiverig voor cultuuruitingen van andersdenkenden.
Poelhekke hield in 1899 voor de Amsterdamse kiesvereniging de voordracht Het tekort der katholieken in de wetenschap. Hierin hekelde hij de grote achterstand van de Rooms-katholieken in Nederland op intellectueel gebied en de inertie van het katholieke volksdeel. De voordracht werd hem kwalijk genomen maar was toch van invloed op de culturele emancipatie van de Nederlandse katholieken.
M.A.P.C. Poelhekke nam in 1923 afscheid van de Nijmeegse HBS en overleed op 11 november 1925.

Bewerking van: W.J. Meeuwissen, 'Poelhekke, Martinus Antonius Petrus Constantijn (1864-1925)', Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, URL:http://resources.huygens.knaw.nl/bwn1880-2000/lemmata/bwn4/poelhem [12-11-2013]

Literatuur van en over M.A.P.C. Poelhekke kunt u vinden in RUQuest.
- Biografie via Biografisch portaal van Nederland
- Bibliografie in Bibliografieën Katholiek Documentatie Centrum.

KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over M.A.P.C. Poelhekke zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Poelhekke, M.A.P.C.’ vindt u het bedoelde materiaal.