Mariënburgvereniging
Archiefnummer: 845
Archiefnaam: MAVE
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1981-1999
Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris
Voor stukken over de Mariënburgvereniging zie ook de KDC-archivalia van F.H.J.M. Daams.
Ten geleide
Mariënburgvereniging (1982-1999)
De Mariënburgvereniging, toen nog onder de naam Mariënburggroep of Groep Mariënburg, werd in 1982 opgericht door een aantal vooraanstaande katholieken die bezorgd waren over de toestand van de Nederlandse kerkprovincie. Een van de initiatiefnemers was Walter Goddijn. Men was verontrust over het gebrek aan doorwerking van de resultaten van het Tweede Vaticaans Concilie, over het negeren door Rome van het Nederlands Pastoraal Concilie, en over bisschopsbenoemingen zonder overleg. In 1983 werd de brochure Getuigen van de geest die in ons leeft : oproep aan allen die zich medeverantwoordelijk voelen voor de katholieke kerk in Nederland gepresenteerd. De brochure noemt de kloof tussen het beleid en de praktijk, waardoor de bisschoppen vervreemden van de gelovigen, jongeren niet meer geboeid worden en vernieuwers in een isolement komen. Er wordt gepleit voor het initiatiefrecht van de lokale kerken en voor het erkennen van verschillen van inzicht. Verder is men bezorgd over het tanend elan van de oecumenische beweging, het gebrek aan werfkracht en de vergrijzing van de kerkleden. De brochure was ondertekend door dekens, hoogleraren, vakbonds- en werkgeversvoorzitters en werd gesteund door twee vicarissen-generaal en een hulpbisschop. Duidelijk was dat men niet uit was op polarisatie, maar als loyale oppositie binnen de kerkelijke hiërarchie resultaat wilde bereiken. Het doel was het herstellen van de communicatie tussen kerkleiding en basis, het doorbreken van de impasse, zonder zelf een nieuwe stroming te willen vormen. Dagblad De Tijd noemde het een ‘laatste poging’. Walter Goddijn hoopte dat een therapie mogelijk was voor de ‘stijve botten’ van de kerk.
De polarisatie vanuit behoudende kringen werd door het initiatief niet gestopt, daar zag men alleen gif (Katholiek Nieuwsblad) en afwijking van de leer (Ratzinger). De bisschoppen ontzegden de groep het predikaat ‘katholiek’. Toch zag men de brief van aartsbisschop Simonis waarin dit werd meegedeeld nog als uitgangspunt voor dialoog. Vanaf 1986 was de naam: Mariënburgvereniging. In 1987 waren er 6000 leden. In dat jaar, op de ‘dag van de leek’, bepleitte de Vereniging een schaduwconferentie tijdens de aanstaande bisschoppenconferentie in Rome, om het afwijkende geluid te laten horen. Een ander thema was de positie van gescheidenen in de kerk. Hun plaats als volwaardige christenen werd bepleit, maar ook hier konden de bisschoppen niet instemmen. De enige bisschoppen die tenminste nog in gesprek bleven met de Mariënburgvereniging waren mgr. Bär en mgr. Ernst.
De zogenoemde ‘Keulse verklaring’ uit 1989 van 163 katholieke hoogleraren theologie werd ook door de Mariënburgvereniging gesteund.
De brochures Zingeving en Zinbeleving in de moderne samenleving verschenen in 1989 en 1990. Punt van conflict in de jaren ’90 werden de lekenvieringen die de Mariënburgvereniging organiseerde en de vrouwelijke voorgangers. Het gebrek aan resultaten leidde tot een meer naar binnen gerichte houding. De gevoelige thema’s werden minder benadrukt (hier bleef de verwante Stichting Acht Mei Beweging zich mee bezig houden) en er kwam meer bezinning op de bronnen van het geloof en op oecumene van onder af. Het ledenbestand vergrijsde en was gehalveerd. In 2003 richtte men zich op kleine spirituele basisgemeenschappen en nam de internationale contacten van de Acht Mei Beweging, die ophield te bestaan, over. Een thema is nu de discussie over ethische vraagstukken als abortus en euthanasie. Dialoog met het episcopaat is niet meer aan de orde. De voortgaande benoeming van boven af van conservatieve bisschoppen en een dito aartsbisschop maakt de zaak niet beter. Ondanks alle teleurstellingen blijft de Mariënburgvereniging loyaal, maar zonder hoop op verandering.
Bron: KDC knipselcollectie
Literatuur van en over de Mariënburgvereniging kunt u vinden in RUQuest.
KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over de Mariënburgvereniging zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.
KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Mariënburgvereniging’ vindt u het bedoelde materiaal.