Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken

Archiefnummer: 774
Archiefnaam: DISK
Sector: Kerkelijk en godsdienstig leven
Soort archief: Instellingsarchief
Datering: 1948-2003

Voor inzage toestemming aanvragen via de archivaris

In het archief is opgenomen het archief van De arme kant van Nederland.

Zie ook de KDC-archieven van de Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken, regio Brabant-Oost en Nijmegen, de Stichting Bedrijfsapostolaat, aartsbisdom Utrecht, de Stichting Bedrijfsapostolaat, afdeling Nijmegen, de Stichting Bedrijfsapostolaat, afdeling Rotterdam-Zuid, de Stichting Bedrijfsapostolaat, afdeling Tilburg, de Stichting Bedrijfsapostolaat, bisdom Breda, de Stichting Bedrijfsapostolaat, bisdommen Haarlem en Rotterdam), de Stichting Bedrijfsapostolaat, bisdom 's-Hertogenbosch  de Stichting Evangelie en Bedrijfsleven en de Stichting Bedrijfsapostolaat, bisdom Roermond

Plaatsingslijst (pdf, 5,3 MB) vernieuwd april 2018

Tekening Herman Focke, de Bazuin, 1988

Ten geleide
Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken (DISK) (1948-2003)
De ontkerkelijking en de trek naar de steden na de 2e wereldoorlog brachten de Nederlandse kerken ertoe bedrijfsaalmoezeniers en predikanten voor het bedrijfsleven te benoemen. Hun taak was herkerstening, hulp bij nood als gevolg van werk in de industrie, hulp bij arbeidsconflicten. Zo ontstonden van katholieke zijde de Stichting Bedrijfsapostolaat Nederland (SBN) [Hiervan was J.W. Scheffers oprichter/directeur] en van protestants-christelijke zijde het Centraal Interkerkelijk Bureau voor het Bedrijfsleven (CIBB). Vanaf 1972 gingen deze organisaties samenwerken in DISK.  De directie was tweehoofdig, met één lid vanuit protestants-christelijke en één vanuit katholieke hoek.  Vanaf 1985 was vakbondsman Herman Bode voorzitter.
DISK wilde een samenlevingspastoraat zijn voor werkers in de industrie die niet meer bereikbaar waren via de traditionele gemeenten en parochies. Vragen aangaande een rechtvaardige verdeling van kennis, macht en inkomen en van zingeving, speelden hierin een grote rol. Individueel werd toekomstplanning gestimuleerd, in de bedrijven werd druk uitgeoefend voor democratisering van de arbeid en maatschappelijk werd gewerkt aan de problemen van zinvolle produktie. Men was kritisch over de wapenindustrie en stimuleerde conversie naar andere produkten. DISK was en is zeer betrokken bij de minderbedeelden en onmondigen aan de onderkant van de samenleving. Het werkt aan emancipatie van onderdrukkende maatschappelijke structuren en was eind jaren ’80 een van de gangmakers van de beweging ‘De arme kant van Nederland’. DISK liet van zich horen bij maatschappelijke discussies als die over de hervorming van de sociale zekerheid in de jaren vanaf 1985 en de WAO in de jaren ’90. De maatschappij-kritische houding leidde ook tot terughoudendheid van de ondersteunende kerken in de financiering. Bovendien was het bedrijfsapostolaat niet in alle bedrijven welkom. Bedrijfssubsidies die bijvoorbeeld Hoogovens gaf, werden afgebouwd. De toenemende tweedeling tussen mensen die aan de eisen van de moderne maatschappij kunnen voldoen en zij die er buiten komen te staan wordt eind jaren ’90 een belangrijk thema voor DISK. De economie als afgod, flexibilisering van arbeid, 24-uurs economie waardoor mensen niet meer tot hun recht komen, zijn punten die ook de kerken zorg baren. Ook omdat DISK minder op de barricaden staat dan in de jaren ’80 verbeterde de relatie met de kerken en ook die met het bedrijfsleven, dat het nut van het bedrijfsapostolaat dikwijls erkent.
DISK gaf als orgaan uit: Disk-informatiebulletin (1973-1975); Disk-bulletin (1976-1986); Ondersteboven (1987-…). Daarnaast verschenen vanaf 1975 de Disk-cahiers.
Vanaf 1996 werd het 3-jaarlijks Dossier armoede in Nederland uitgegeven door de werkgroepen 'De arme kant van Nederland' en EVA (Economie, Vrouwen en Armoede) van de Raad van Kerken in Nederland en DISK. Verder gaven AKN en EVA de bulletins Nieuwsbrief (1989-1994) en De Arme Krant van Nederland (1995-2003) en een studiereeks uit.
Bron: KDC-Knipselcollectie

Literatuur van en over Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken kunt u vinden in RUQuest.

KDC – Knipselcollectie
De knipselcollectie bevat naast knipsels uit dag- en weekbladen diverse andere vormen van min of meer losbladige informatie, zoals persberichten van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), overlijdensberichten, fotokopieën uit bio- en bibliografische naslagwerken enz. De knipsels over Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken zijn beschikbaar in de studiezaal van het KDC.

KDC – Beeld en Geluid
De collectie Beeld en geluid kunt u doorzoeken via de Catalogus van het KDC. Door te zoeken op ‘Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken’ vindt u het bedoelde materiaal.